Ngành Dược học tại Trường Đại học Võ Trường Toản, có thể bạn chưa biết?
08/07/2024
Tầm quan trọng của việc ngủ trưa, lợi ích đối với sức khỏe
08/07/2024I. SỨC KHỎE TÂM THẦN LÀ GÌ?
Sức khỏe tâm thần là nền tảng cho sự khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả của các cá nhân. Sức khỏe tâm thần không chỉ là trạng thái không có rối loạn tâm thần, mà còn bao gồm khả năng suy nghĩ, học hỏi, hiểu được cảm xúc của một người và phản ứng của người khác. Sức khỏe tâm thần là một trạng thái cân bằng, cả bên trong cơ thể và với môi trường. Các yếu tố thể chất, tâm lý, xã hội, văn hóa, tinh thần và các yếu tố liên quan khác đều tham gia vào việc tạo ra sự cân bằng này. Có mối liên hệ không thể tách rời giữa sức khỏe tâm thần và thể chất.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trung bình trong 5 người trưởng thành sẽ có 1 người gặp phải tình trạng này ở bất kỳ thời điểm nào trong cuộc đời. Vậy đâu là dấu hiệu rối loạn tâm thần và làm cách nào để có một tinh thần khỏe mạnh?
II. RỐI LOẠN TÂM THẦN LÀ BỆNH NHƯ THẾ NÀO?
Rối loạn tâm thần là nhóm bệnh chỉ chung cho tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần xảy ra khi có sự rối loạn hoạt động của não bộ. Sự rối loạn này sẽ gây ra những biến đổi bất thường về lời nói, tác phong, suy nghĩ và hành vi của người bệnh.
Dù có nhiều dạng rối loạn tâm thần khác nhau xong người mắc phải căn bệnh này đều phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khoẻ và chất lượng cuộc sống của người bệnh cũng vì thế mà bị giảm sút. Đây chính là lý do mà người bệnh cần điều trị sớm để có thể hòa nhập cuộc sống tốt hơn, cải thiện các mối quan hệ cũng như chất lượng cuộc sống.
Các dạng rối loạn tâm thần thường gặp và dấu hiệu rối loạn tâm thần kèm theo, bạn đọc có thể tham khảo:
- Rối loạn lo âu: Người bệnh mắc chứng rối loạn lo âu thường nhạy cảm hơn với các tình huống bằng cách sợ hãi cùng một loạt các dấu hiệu thể chất như nhịp tim nhanh, đổ mồ hôi, thở nhanh,… Họ khó có thể kiểm soát được nỗi lo âu quá mức của bản thân từ đó gây cản trở các hoạt động sinh hoạt thường ngày.
- Tâm thần phân liệt: Tâm thần phân liệt là chứng bệnh điển hình của rối loạn tâm thần. Rối loạn tâm thần gây ra những nhận thức cùng suy nghĩ lệch lạc với các triệu chứng ảo tưởng và ảo giác.
- Rối loạn ăn uống: Ít người biết rằng rối loạn ăn uống cũng là một dạng của rối loạn tâm thần. Khi mắc rối loạn ăn uống, người bệnh thường có những thái độ, cảm xúc và hành vi cực đoan liên quan đến thực phẩm hoặc cân nặng. Tình trạng này dẫn đến chứng chán ăn hoặc ăn uống vô độ, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khoẻ của người bệnh.
- Rối loạn tâm trạng: Khi mắc rối loạn tâm trạng, người bệnh sẽ gặp phải cảm giác hạnh phúc quá mức trong thời gian ngắn hoặc buồn bã kéo dài. Lúc này, tâm trạng của người bệnh thường thay đổi rất nhanh và thất thường.
- Rối loạn nhân cách: Người bệnh rối loạn nhân cách thường có tính cách cực đoan, không linh hoạt, gây cản trở nhiều trong công việc cũng như các mối quan hệ xã hội. Người bệnh thường có những hành vi khác xa so với kỳ vọng của xã hội từ đó dẫn đến các vấn đề như chống đối xã hội, ám ảnh cưỡng chế, gây tổn hại cho bản thân, thậm chí là cả những người xung quanh.
Rối loạn đa nhân cách: Rối loạn đa nhân cách hay còn được gọi là rối loạn phân ly. Người bệnh mắc dạng rối loạn tâm thần này thường bị thay đổi trí nhớ, ý thức và nhận thức đúng về bản thân hoặc môi trường xung quanh. Đây là hậu quả của sự tổn thương về mặt tinh thần sau một thảm hoạ, một tai nạn, một sự kiện đáng sợ hoặc căng thẳng quá mức trong thời gian dài.
III. LÀM THẾ NÀO ĐỂ CÓ TINH THẦN KHỎE MẠNH?
- Nghe nhạc: Nếu bạn cảm thấy quá hoảng loạn hay bối rối trước một tình huống căng thẳng, hãy thử nghỉ ngơi và nghe nhạc thư giãn. Những bản nhạc nhẹ nhàng có tác động tích cực đến não và cơ thể, hỗ trợ hạ huyết áp và giảm cortisol, một loại hormone liên quan đến căng thẳng.
- Tâm sự: Khi cảm thấy căng thẳng, hãy tạm dừng các hoạt động rồi thử gọi cho một người bạn thân thiết và chia sẻ về những vấn đề đang làm phiền bạn. Giữ một mối quan hệ tốt với bạn bè và những người thân yêu rất quan trọng đối với bất kỳ lối sống lành mạnh nào.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Mức độ căng thẳng và chế độ dinh dưỡng hợp lý có mối liên quan mật thiết với nhau. Khi bị căng thẳng ta thường có xu hướng sử dụng các loại đồ ăn vặt có đường, chất béo nhiều hơn. Chăm ăn trái cây, rau quả và cá có hàm lượng axit béo omega-3 cao vì chúng đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng căng thẳng.
- Tiếng cười: Tiếng cười giải phóng endorphin giúp cải thiện tâm trạng và giảm mức độ hormone gây căng thẳng cortisol và adrenaline. Tiếng cười đánh lừa hệ thần kinh khiến bạn cảm thấy vui vẻ. Gợi ý của chuyên gia là hãy xem một số tác phẩm vui nhộn mà bạn yêu thích, có thể là sách, phim, kịch,…
- Rèn luyện tinh thần: Hầu hết các mẹo giảm căng thẳng được đề xuất đều có tác động ngay lập tức nhưng cũng có nhiều biện pháp thay đổi trong lối sống có thể hiệu quả hơn về lâu dài. Giữ vững niềm tin, buông bỏ cảm xúc tiêu cực là phương pháp rèn luyện tinh thần giúp giảm bớt những suy nghĩ căng thẳng, làm dịu tinh thần.
- Tập thể dục: Vận động khiến máu của bạn lưu thông và giải phóng endorphin tốt hơn từ đó có thể cải thiện tâm trạng của bạn gần như ngay lập tức.
- Giấc ngủ: Mọi người đều biết căng thẳng có thể khiến bạn mất ngủ. Thật không may, thiếu ngủ cũng là một nguyên nhân phổ biến gây ra căng thẳng. Vòng luẩn quẩn này khiến não bộ và cơ thể hoạt động không hiệu quả và tình trạng sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Vì vậy, đảm bảo ngủ đủ 7 đến 8 tiếng theo khuyến nghị của bác sĩ. Tắt tivi sớm hơn, giảm ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại và cho bản thân thời gian thư giãn trước khi đi ngủ.
- Hít thở: Bạn có thể bắt đầu với một bài tập dễ dàng kéo dài 3 – 5 phút, hít vào sâu và thở ra chậm, từ từ cảm nhận lá phổi đang dần được mở rộng hoàn toàn trong lồng ngực. Trong khi thở nông gây ra tình trạng căng thẳng thì thở sâu sẽ cung cấp oxy cho máu, giúp tập trung cơ thể và đầu óc minh mẫn.
- Tìm đến bác sĩ tâm lý: Là những người sẽ giúp bạn hiểu rõ tâm lý của bản thân và đưa ra cho bạn những phương hướng thay đổi hiệu quả, định hướng để bạn giải quyết được các vấn đề của cuộc sống, tránh khỏi nguy cơ bị trầm cảm hay các vấn đề sức khỏe tâm thần khác./.
— Sưu tầm —
