Bong gân là từ dùng trong dân gian chỉ sự tổn thương dây chằng quanh khớp do kéo dãn quá mức. Bong gân không liên quan đến tổn thương gân cơ đơn thuần.
2. Hoàn cảnh
Đột ngột chấn thương, sai tư thế trong 1 hoạt động nào đó.
3. Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử: cơ chế chấn thương và 1 số triệu chứng xuất hiện.
Triệu chứng gợi ý:
Đau chói.
Đột ngột tại 1 vị trí khớp, nghỉ ngơi vẫn đau. Sau vài giờ sẽ có cảm giác tê tại vị trí đó rồi cơn đau sẽ tăng lại (mặc dù đã được bất động).
Sưng (phù nề): Nhanh chóng kèm theo đỏ.
Hạn chế vận động vùng khớp bị bong gân: Bệnh nhân sẽ đau chói tại vị trí bong gân khi cố vận động.
4.Cận lâm sàng gợi ý
Xquang vùng khớp tổn thương, MRI,.. Theo chỉ định của bác sĩ
Hình 1. Hình ảnh bong gân và cách xử trí
5. Sơ cứu bong gân như thế nào ?
Để vùng chi bị chấn thương nằm yên.
Chườm lạnh: Dùng 1 cái khăn (hoặc tấm vải) quấn nước đá vào trong. Sau đó chườm trong vòng 15-20p. Một ngày chườm 2-3 lần, thường làm trong 12h – 24h đầu sau chấn thương sẽ có hiệu quả giảm đau nhanh.
Cố định khớp bong gân: Dùng băng chun quấn quanh khớp để hạn chế vận động và sưng nề. Quấn không quá chặt, quấn trên khớp 10 cm. Thời gian quấn tối thiểu 2 ngày.
Kê cao chi: Khi nằm trên mặt phẳng nên dùng vật (gối ôm) kê khớp bị tổn thương cao hơn vị trí của tim để giảm sưng (phù nề).
Dùng các thuốc chống viêm giảm đau theo hướng dẫn của người có chuyên môn.
Sau 2 ngày các triệu chứng giảm sẽ tiến hành cử động nhẹ nhàng.
6. Không nên làm
Không được chườm nóng hoặc đắp lá.
Không cố xoa bóp, bóp dầu, bóp rượu, tập vận động vùng khớp bị bong gân trong vòng 48h đầu.
Không tiêm bất kì thuốc gì vào vùng khớp đang bong gân.
Không nên băng ép quá chặt vùng khớp tổn thương.
7. Lưu ý đến bác sĩ ngay khi
Sau 2 ngày các triệu chứng trên không giảm hoặc có xu hướng tăng lên.
Không cử động được vùng khớp tổn thương
Có rách da
Nghe tiếng lạo xạo, rắc,..khi cử động khớp.
Người bệnh khi phát hiện dấu hiệu bị bong gân có thể đến Bệnh viện Đại học Võ Trường Toản, Khoa Ngoại, để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc điều trị sớm của Y học hiện đại giúp tăng cường hiệu quả phục hồi và người bệnh có thể nhanh chóng vận động bình thường./.