Bệnh trĩ – Điều trị không phẫu thuật – Bài tập kegel

I. Đại cương về bệnh trĩ

Bệnh trĩ là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, xảy ra khi các tĩnh mạch trong hậu môn và trực tràng bị giãn nở quá mức, hình thành các búi trĩ. Mặc dù bệnh trĩ không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng các triệu chứng như đau đớn, chảy máu, ngứa ngáy và khó chịu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm nhiễm, tắc mạch, hoặc hoại tử búi trĩ. Bệnh trĩ có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp, trong đó điều trị không phẫu thuật, bao gồm việc dùng thuốc và các biện pháp hỗ trợ, là lựa chọn phổ biến cho bệnh nhân.

II. Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Bệnh trĩ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó các yếu tố nguy cơ chủ yếu bao gồm:

Tăng áp lực trong ổ bụng

Táo bón mãn tính, việc phải rặn mạnh khi đi đại tiện, mang thai, hoặc béo phì làm tăng áp lực lên vùng hậu môn và trực tràng, tạo điều kiện cho tĩnh mạch giãn nở.

Chế độ ăn uống không hợp lý

Thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống là nguyên nhân phổ biến gây táo bón, làm tăng áp lực khi đại tiện và dẫn đến trĩ.

Lối sống ít vận động

Ngồi lâu hoặc đứng lâu làm giảm lưu thông máu tại vùng hậu môn, tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh trĩ phát triển.

Di truyền

Một số trường hợp bệnh trĩ có yếu tố di truyền, khiến người bệnh dễ mắc phải bệnh này hơn.

Tuổi tác

Khi tuổi càng cao, các mô liên kết trong vùng trực tràng và hậu môn suy yếu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

III. Triệu chứng

Chảy máu khi đi đại tiện

Một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh trĩ là chảy máu, thường là máu đỏ tươi xuất hiện trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu sau khi đi đại tiện. Máu không lẫn với phân, mà thường xuất hiện riêng biệt.

Đau và khó chịu

Khi có sự hình thành của các búi trĩ, bệnh nhân có thể cảm thấy đau, khó chịu hoặc ngứa ngáy ở khu vực hậu môn, đặc biệt là khi ngồi lâu hoặc khi đi đại tiện.

Sưng và viêm ở vùng hậu môn

Các búi trĩ có thể bị sưng lên, đặc biệt là khi bị viêm nhiễm, gây ra cảm giác đau và khó chịu.

Ngứa

Ngứa ở khu vực hậu môn có thể do trĩ, đặc biệt khi vùng da bị kích ứng hoặc viêm nhiễm do phân hoặc dịch tiết.

Rối loạn đại tiện

Một số người bị trĩ có thể gặp khó khăn trong việc đi đại tiện, như cảm giác không hoàn toàn thải được phân ra ngoài, hoặc thậm chí có thể bị táo bón mãn tính.

IV. Các loại thuốc điều trị bệnh trĩ

Các thuốc điều trị bệnh trĩ giúp giảm triệu chứng và làm dịu tình trạng viêm nhiễm tại vùng hậu môn. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

Thuốc làm co búi trĩ (thuốc co mạch)

Các thuốc như flavonoid (diosmin và hesperidin) giúp làm giảm tình trạng giãn nở của các tĩnh mạch hậu môn và trực tràng.

Thuốc giảm đau

Các thuốc như paracetamol hoặc ibuprofen có tác dụng giảm đau tại vùng hậu môn.

Thuốc chống viêm

Các loại thuốc như hydrocortisone có tác dụng giảm viêm, ngứa ngáy và sưng tấy tại vùng hậu môn.

Thuốc nhuận tràng

 Các thuốc như psyllium hoặc lactulose giúp làm mềm phân, tránh táo bón và giảm áp lực khi đại tiện.

Thuốc bôi và thuốc đặt hậu môn

Các thuốc chứa corticosteroid hoặc lidocain có tác dụng giảm ngứa, giảm viêm và giảm đau ngay lập tức.

V. Các phương pháp điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc dùng thuốc, các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác cũng có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh trĩ tiến triển:

Thay đổi chế độ ăn uống

Bổ sung đủ chất xơ trong chế độ ăn là cách hiệu quả để ngăn ngừa táo bón. Các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt có tác dụng rất tốt trong việc cải thiện tình trạng bệnh trĩ.

Uống đủ nước

Nước giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón, vì vậy bệnh nhân cần duy trì lượng nước uống hợp lý mỗi ngày.

Tăng cường vận động

Vận động thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, tránh tình trạng tắc nghẽn mạch máu tại vùng hậu môn, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Ngâm nước ấm

Ngâm hậu môn trong nước ấm từ 15-20 phút mỗi ngày giúp giảm sưng và đau đớn tại vùng trĩ.

Sử dụng các thuốc bôi hỗ trợ

Các thuốc bôi có thể giúp giảm cơn ngứa ngáy và làm mềm vùng da quanh hậu môn.

Bài tập Kegel

 Bài tập Kegel là bài tập giúp tăng cường sức mạnh các cơ sàn chậu, bao gồm các cơ quanh hậu môn và trực tràng. Việc thực hiện bài tập này đúng cách có thể giúp giảm áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ, đặc biệt đối với các trường hợp trĩ nhẹ hoặc trung bình.

Để thực hiện bài tập Kegel, bạn cần làm theo các bước sau:

– Xác định cơ sàn chậu

Trước khi thực hiện bài tập, bạn cần xác định đúng cơ sàn chậu. Một cách đơn giản là khi đi tiểu, bạn có thể thử ngừng dòng nước tiểu giữa chừng. Cảm giác dừng dòng tiểu này là do các cơ sàn chậu (cơ quanh hậu môn và trực tràng) đang co lại. Đây chính là nhóm cơ cần luyện tập.

– Tư thế tập luyện

+ Ngồi: Ngồi thẳng lưng trên ghế hoặc trên giường, chân đặt thẳng, cơ thể thư giãn.

+ Nằm: Bạn cũng có thể nằm ngửa trên giường, chân duỗi thẳng, cơ thể thoải mái.

+ Đứng: Nếu bạn đã quen với bài tập, bạn có thể thực hiện khi đứng, nhưng bắt đầu với tư thế ngồi hoặc nằm để dễ dàng kiểm soát các cơ hơn.